آغاز Mars 500 برنامه سفر انسان به مریخ

شش داوطلب شجاع، شش مرد از اتحادیه اروپا، فدراسیون روسیه و کشور چین از امروز صبح خود را برای مدت یک سال و نیم در کپسول آب‌بندی شده بزرگی زندانی می‌کنند، تا دانش بشر برای اردوکشی به سیاره سرخ به حد کافی افزایش پیدا کند.

آنها قرار است به مدت ۵۲۰ روز از همه امتیازات زندگی در سیاره آبی رنگ زمین محروم شده و با تکیه بر تجهیزات حمایت از بقا و سرویس‌های داخل کپسول شبیه‌سازی "مارس۵۰۰" (مریخ ۵۰۰) به زندگی خود ادامه دهند و بدین‌شکل سفر انسان به مریخ را از نقطه نظر پزشکی و روانپزشکی شبیه‌سازی نمایند. تنهایی ۵۲۰ روزه آنها از همین امروز (سیزدهم خرداد ۱۳۸۹) آغاز شده است.

یک ایتالیایی، یک فرانسوی، سه روس و یک چینی از امروز صبح ساعت شش و نیم درب‌های کپسول شبیه‌سازی "مارس ۵۰۰" را که در موسسه تحقیقاتی مسکو قرار دارد، به روی خود بستند تا برای همیشه تاریخ، نوع بشر نام آنها را به نیکی یاد کند. بی‌شک نوادگان ما که روزی از پنجره اقامتگاه مریخی خود شاهد طلوع سیاره زمین از افق مریخ خواهند بود، نام این شش مرد شجاع را در ذهن به بزرگی یاد خواهند کرد.

درست مانند یک سفر واقعی به مریخ، این شش داوطلب، تنها به تجهیزات حمایت از بقای کپسول خود متکی خواهند بود، هیچ ارتباط فیزیکی با بیرون نخواهند داشت و تنها راه برقراری ارتباط با زمین! ارسال و دریافت ایمیل و یا پیامهای صوتی  خواهد بود که با ۴۰ دقیقه تأخیر (۲۰ دقیقه برای رفت و ۲۰ دقیقه برای برگشت) صورت خواهد گرفت. دربهای کپسول شبیه‌سازی "مارس ۵۰۰" (مریخ۵۰۰) تنها در صورتی باز خواهند شد که مأموریت تمام شده باشد و یا جان یکی از داوطلبان در معرض خطر جدی باشد. شبانه‌روز داوطلبان در پروژه"مارس ۵۰۰" به سه دوره هشت ساعته تقسیم شده است. هشت ساعت برای خواب، هشت ساعت برای کار و هشت ساعت برای اوقات فراغت و تفریح در نظر گرفته شده است.

تجهیزات کپسول شبیه‌سازی "مارس ۵۰۰" (مریخ ۵۰۰) که در IBMP واقع در شهر مسکو قرار دارند شامل قسمتهای گوناگونی است که تمامی لحظات یک مأموریت واقعی سرنشین‌دار به سیاره بهرام (مریخ) را شامل خواهد شد. این مجموعه بزرگ ۵۵۰ متر مربعی شامل ۵ قسمت است که هرکدام بخشی از مأموریت را شبیه‌سازی می‌کنند. سه بخش اولیه قرار است که محیط کاری داخل فضاپیمای سرنشین‌دار مریخ را برای فضانوردان داوطلب بازسازی نماید که شامل بخش عملیات، استراحتگاه و بخش درمانگاهی است.

تجهیزات آزمایشی مارس۵۰۰ در مسکو

بخش چهارم در واقع مریخ‌نشینی را شبیه‌سازی خواهد کرد که قرار است سه فضانورد را به سلامت از مدار به سطح مریخ برساند. قسمت نهایی و پنجم عبارت است از شبیه‌ساز سطح مریخ که شرایط زندگی در مریخ را برای فضانوردان ایجاد خواهد کرد.

تمامی سیستمهای یک ناو فضایی سرنشین‌دار در تجهیزات شبیه‌سازی "مارس ۵۰۰" (مریخ۵۰۰) تعبیه شده است. سیستم گردش هوا، تولید اکسیژن، بازیابی آب، تجهیزات پزشکی، آب و غذا برای ۵۲۰ روز، تجهیزات ایمنی و آتش‌نشانی و وسایل مونیتورینگ پزشکی. چنین ناوگان عظیمی از تجهیزات و لوازم برای سفر یک سال و نیمه شش فضانورد به مریخ و بازگشت آنها به زمین پیش‌بینی شده است و از آنجا که قرار است درب مجموعه شبیه‌سازی "مارس ۵۰۰" در این مدت باز نشود، داوطلبان همه این ملزومات و تجهیزات را امروز صبح با خود به داخل کپسول برده‌اند.

کل مأموریت شامل سه دوره است که عبارتند از دوره ۲۵۰ روزه اول که سفر رفت به مریخ را شامل می‌شود، دوره ۳۰ روزه مدارگردی به دور مریخ، فرود بر سطح و بازگشت مجدد به ماژول مدارگرد و در نهایت یک دوره ۲۴۰ روزه برای بازگشت به زمین. شبیه‌ساز مریخ‌نشین که بخش چهارم مجموعه "مارس ۵۰۰" (مریخ ۵۰۰) را شامل می‌شود و شبیه‌ساز سطح مریخ که شرایط زندگی در مریخ را برای فضانوردان ایجاد خواهد کرد،  فقط در طول مدت ۳۰ شبانه‌روز زمینی که دوره مدارگردی مریخ خواهد بود مورد استفاده قرار می‌گیرند و برای حداکثر سه نفر جا دارند.

نقشه شماتیک تجهیزات شبیه‌ساز سفر به مریخ، "مارس۵۰۰"

 پس از ۲۵۰ روز از آغاز آزمایش مارس ۵۰۰ (مریخ ۵۰۰) و زمانی که طبق برنامه فضانوردان! قرار است به مریخ رسیده باشند، دربهای مابین قسمت شبیه‌ساز فضاپیما و مریخ‌نشین باز خواهد شد و سه نفر از آنها قدم به مرحله مریخ‌نشین و پس از آن شبیه‌ساز سطح مریخ خواهندگذاشت. درب بین این قسمتها تنها سه ماه بعد و توسط خدمه بخش فضاپیما باز خواهد شد. در این مدت وسیله ارتباطی بین فضانوردان! این دو بخش توسط ملزومات رادیویی با لحاظ شرایط خاص مدارگردی و اقامت در سطح خواهد بود. 

یکی از خدمه در محفظه شبیه‌ساز سطح مریخ

مرکز کنترل زمینی نیز اما در این مدت ۵۲۰ روزه بی‌کار نیست و به صورت مداوم، نحوه انجام وظایف، سلامتی روانی، میزان نمک و مایعات در بدن و سایر علائم پزشکی مشارکت‌کنندگان پروژه مارس ۵۰۰ را کنترل خواهند کرد.  مشارکت‌کنندگان پروژه مارس ۵۰۰  (مریخ ۵۰۰) باید علاوه بر آشنایی کامل با تمامی تجهیزات، فرآیند مأموریت و شرایط بحرانی، با موضوعات و مسائل پزشکی نیز آشنا بوده تا در موقع لزوم قادر به معالجه و یا کمک به همکاران خود باشد. آنها همچنین بایستی دستورالعملهای روزانه را به دقت انجام داده، با شرایط بحرانی برنامه‌ریزی شده روبرو شده و گزارشهای لازم را تهیه و به مرکز ارسال نمایند.  غذای روزانه خدمه مارس ۵۰۰ تفاوتی با وعده‌های غذایی فضانوردان ایستگاه بین‌المللی فضایی (ISS) نخواهد داشت. اما آنها مانند همکارانشان در ایستگاه بین‌المللی فضایی آنقدر خوشبخت نیستند که دائماْ آب و غذای تازه از زمین دریافت کنند. بنابراین  فضانوردان! مارس ۵۰۰ باید سهمیه‌بندی دقیق و منظمی را رعایت کنند تا در آخرین روزهای بازگشت به زمین مجبور به تحمل گرسنگی و یا تشنگی نشوند.

این آزمایش که محصول همکاری مشترک موسسه مشکلات زیست‌پزشکی (IBMP) از کشور روسیه از یک سو و آژانس فضای اروپا از سوی دیگر است، تاکنون دو مرحله موفق خود را پشت سر گذاشته است. مرحله اول که از ۱۵ نوامبر سال ۲۰۰۷ آغاز شده و تا ۲۹ام همان ماه ادامه پیدا کرد، مرحله کوتاه ۱۵ روزه‌ای بود که به منظور تست تجهیزات حمایت از بقای کپسول مارس۵۰۰ (مریخ ۵۰۰) اجرا گردید. مرحله دوم این سلسله آزمایشها از ۳۱ مارچ ۲۰۰۹ آغاز گردید و به مدت ۱۰۵ روز ادامه داشت. در این مرحله ۶ داوطلب به مدت ۱۰۵ روز خود را از دیدن زمین و زمینیان محروم کردند تا سیستم، تجهیزات و فرآیند عملیات کاملاْ آزمایش شده و مجموعه برای اجرای مرحله نهایی آزمایش که امروز صبح آغاز گردید، آماده شود. از آنجا‌که شبیه‌سازی سفر مریخ در مجموعه تجهیزات "مارس ۵۰۰" (مریخ ۵۰۰)، قادر به تأمین بی‌وزنی و شرایط تشعشعی در فضای ماوراء جو نیست، کارشناسان طراح مرکز تحقیقاتی مسکو، فاز بعدی این آزمایش را در فضا و  در مدار زمین پیش‌بینی کرده‌اند.

دیگو اوربینا و روماین چارلز از اتحادیه اروپا، سوخرُب کامولوف، الکسی سیتوف و الکساندر سیمولیفسکی از روسیه و در نهایت وانگ یوئه از چین، لحظاتی پیش برای ۵۲۰ روز درب ها را به روی خود بستند.