اقمار مشتری

اقمار مشتری

63 ماه برگرد مشتری حرکت می کنند.از این مجموعه 23 قمر در سال2003 کشف شد.چهار قمر بزرگتر که به قمر های گالیله ای معروف اند در 1610 به وسیله ی گالیله کشف شدند...

63 ماه برگرد مشتری حرکت می کنند.از این مجموعه 23 قمر در سال2003 کشف شد.چهار قمر بزرگتر که به قمر های گالیله ای معروف اند در 1610 به وسیله ی گالیله کشف شدند. این قمرها با نام های یو، اروپا، گانیمد و کالیستو(یا با علائم JIV,JIII,JII,JI)مشخص می شوند.قمر پنجم آمالته آ در سال 1893به وسیله ی ادوارد امرسن بارنارد آمریکایی(1923-1857)کشف شد.بیشتر قمرهای مشتری در جهت عقربه های ساعت به دور مشتری می گردند، که خلاف جهت حرکت بیشتر اقمار منظومه ی شمسی است.این قمرها به احتمال زیاد، سیارک های ربوده شده به وسیله ی سیاره اند. قمرهای مشتری به سه دسته تقسیم می شوند: 1-اقمار داخلی 2-اقمار میانی 3-اقمار بیرونی.

1-اقمار داخلی: این گروه شامل چهار قمر گالیله ای و قمری که پروفسور بارنارد کشف کرد، می باشد.

قمر های گالیله ای مدارهایی تقریبا مستدیر دارند و در فواصلی بین 420000کیلومتر و 1880000کیلومتر از مشتری با دوره های تناوبی بین 75/1 روز تا 33/16روز حرکت می کند.دوره ی تناوب حرکت وضعی و انتقالی آنها برابر است.بنابراین ناظری که بر مشتری قرار داردهمواره یک روی این چهار قمر را می بیند. هر چهار قمر به اندازه ی کافی بزرگ اند که در تلسکوپ، قرص های قابل مشاهده ای را پدید آورند و اگر تلالؤ چیره ی سیاره ی اصلی نبود با چشم برهنه می شد آنها را دید. در پاره ای از مواقع هر چهار آنها در طرف غرب سیاره اند. در مواقع فق سه تا، دوتا،یکی یا هیچ کدامشان و بقیه در طرف شرقی سیاره قرار دارند.چه بسا اتفاق می افتد که یکی از قمر های در خسوف باشد(از پشت سیاره بگذرد)یا در عبور(از برابر سیاره بگذرد). تغییرات موضعی چهار قمر گالیله ای را می توان با چند ساعت رصد تلسکوپی ملاحضه کرد.دنبال کردن عبور این اقمار دشوار است. اما سایه هایی که بر سطح مشتری می اندازند بسیار مشخص است و در شرایط رؤیت خوب آنها را حتی با تلسکوپ نسبتا کوچکی می توان دنبال کرد.

یو داخلی ترین قمر گالیله ای از نظر آتشفشانی فعال است. این قمر که هم اندازه ی ماه است در هنگام عبور ویجر1 از کنار آن دست کم 8 آتش فشان فعال داشت.بیش از 500 آتش فشان در یو شناسایی شده است که در حدود 100 تای آنها فعال است.یو دارای جوی از گوگرد، اکسی‍‍ژن و سدیم است. موادی که از آتش فشان های یو خارج می شوند احتمالا منبع موادی است که به صورت چنبری ای از پلاسما مشتری را احاطه می کند و توسط ویجر1 کشف شده است.

اروپا ظاهرا هموارترین جسم منظومه ی شمسی است. این قمر به صافی گوی بیلیلرد است. گمان می رود که سطح این قمر تا ضخامتی در حدود        100کیلومتر عمدتا از یخ و آب باشد.چگالی اروپا 3 گرم بر سانتی متر مکعب است.

چگالی گانیمد 9/1 گرم بر سانتی متر مکعب است که حدس زده می شود نیمی از وزن این قمر آب باشد.نواحی تاریکی بر سطح قمر وجود دارد که دارای دهانه های بسیار است.

چگالی کالیستو از سه قمر دیگر کمتر است. سطح آن دارای دهانه های زیادی است و کهنسال ترین قمر منظومه ی شمسی نیز می باشد. نزدیک بودن چگالی های کالیستو و گانیمد حکایت از شباهت ترکیب شیمیایی آن دو می کند.

قمر پنجم از چهار قمر گالیله ای به مشتری نزدیک تر است. فاصله آن از مرکز سیاره فقط 180 هزار کیلومتر و از سطح آن فقط 10 هزار کیلومتر است. دوره ی تناوب حرکت انتقالی آن حول سیاره ی کمتر از 12 ساعت است.بنابراین سرعت مداری آن 27 هزار کیلومتر بر ثانیه یا تقریبا 96 هزار کیلومتر بر ساعت است.

2-قمرهای میانی: آنها جملگی کوچک اند و قطرهای شان کمتر از 160 کیلومتر است و به فاصله ی متوسط 11میلیون کیلومتر از مشتری قرار دارند.دوره ی تناوب حرکت انتقالی آنها در حدود270 روز برآورد شده است.

3-قمرهای بیرونی: این قمرها رامشخصات زیر متمایز می کند:

الف)فاصله ی زیاد از سیاره که نزدیک به 24 میلیون کیلومتر برآورد می شود.

ب)دوره های تناوب طولانی که برای چهار قمر مهم آن(JIX,JXI,JXII,JVIII) که از دو سال بیشتر است.

پ)وجود حرکت معکوس برای هر چهار قمر یعنی حرکت در جهتی خلاف همه ی سیارات و بیشتر قمرهای منظومه ی شمسی. چون اگر از بالای قبط شمال سیاره نظر شود، دیده می شود که این چهار قمر مدار های خود را در جهت عقربه های ساعت می پیمایند.

گانیمد